Familieopstellingen als relatietherapie

 Het maken van een familieopstelling is een vorm van psychotherapie en past binnen de systeemtherapie.

Wij mensen maken deel uit van vele systemen waarbinnen mensen elkaar beïnvloeden (gezin, werk, sportvereniging, groep vrienden etc). Zo is er ook een systeem waar we voor onze geboorte al bij horen en waar we ook nooit meer af komen: onze familie. Wat er ook gebeurt, je ouders blijven je ouders, je broers en zussen blijven je broers en zussen zelfs als je ze niet meer regelmatig ziet en zelfs als ze overleden zijn.

Een familieopstelling is een methode die laat zien welke plek je in je familie inneemt. Opstelling van je systeem van herkomst helpt om niet direct zichtbare relaties/patronen tussen familieleden en de eventuele knelpunten daartussen te herkennen, erkennen en zo mogelijk weg te nemen.

Hoe werkt een familieopstelling?

Tijdens een familieopstelling brengt iemand een vraag in die voor hem of haar van belang is. Vervolgens kiest diegene representanten uit voor hen die verbonden zijn met de desbetreffende vraag. Dat kan zijn een vader, moeder, broers, zussen en iemand die de inbrenger vertegenwoordigt.

Dan stelt de cliënt, intuïtief, de representanten van haar of zijn familieleden in de ruimte op. Hij legt zijn handen op de schouders van de representant van zijn moeder en brengt haar naar de plek die zijn innerlijk beeld of gevoel aangeeft. Dan doet hij hetzelfde met de andere representanten en ook met een representant van zichzelf.

Vervolgens gebeurt er iets opmerkelijks en wonderlijks waar geen echte verklaring voor is. De representanten voelen zich net zoals de werkelijke familieleden ten opzichte van elkaar. Zo ontstaat een meestal herkenbaar beeld van de verhoudingen en loyaliteiten in het familiesysteem. Samen met de begeleider wordt gezocht om compleet te maken wat nog niet voltooid was of bijeen te brengen, wat gescheiden of verloren was.

Een relatieopstelling bij relatieproblemen

Een relatieopstelling werkt hetzelfde als een familieopstelling, maar dan wordt deze van de partners en eventuele kinderen gemaakt.

Relatieproblemen kunnen een gevolg zijn van hoe jouw systeem en het systeem van je partner elkaar raken. Als je naar een liefdesrelatie kijkt alsof het een tunnel is, dan begrijp je waarom er zoveel spanning en druk in kan ontstaan. Twee familiesystemen willen er tegelijkertijd doorheen. Ego’s komen in de knel door hun behoefte aan aandacht voor pijn, woede, angst of tekort. Inzicht in beide systemen en doorzien waar de kern van de relatieproblemen zit kan een relatie nieuw leven in blazen!

Veel relatieproblemen vinden dus hun oorsprong in systemische verstrikkingen. Beide partners leven vaak nog volgens normen en gebruiken van de familie waaruit zij afkomstig zijn. Het gedrag en de normen van de ander kun je als niet oké of als minder dan je eigen normen ervaren. Er is vaak nog een “blinde” binding hieraan en dus ook aan de verstrikkingen die hier uit voort kunnen komen. Veel voorkomend zijn de “blind” overgenomen zienswijzen van de ouders over hoe mannen en vrouwen zijn. Zonder woorden leren kinderen van ouders wat je wel en niet in een partnerrelatie kunt of moet verwachten en hoe er met conflicten en meningsverschillen omgegaan wordt. Jij en je partner zijn uiterlijk wel jullie eigen weg gegaan, maar van binnen zijn jullie nog “kind van jullie ouders”.

Bij de volgende relatie-issues zou je een relatieopstelling kunnen overwegen:

  • verwerken van een scheiding
  • moeilijk nee kunnen zeggen
  • bindingsangst
  • problemen hebben in een huidige relatie of liefdesrelatie
  • onvermogen om langdurige relaties aan te gaan
  • de opvoeding van jullie kind(eren)

Door een opstelling te doen wordt duidelijk welke plaats jij binnen je relatie/familie inneemt, wat belemmerende en versterkende krachten zijn, hoe en op welk terrein er groei kan worden bereikt. Er worden daarbij zaken zichtbaar die in een gewoon gesprek niet aan bod komen. Dit leidt tot nieuwe inzichten en oplossingen.

Voor alle relaties geldt dat de liefde, de kwaliteit, wordt bepaald door de mate waarin ieder erbij mag horen, de balans in geven en nemen en door het hebben van een eigen plek binnen de regels van het systeem. Als bijvoorbeeld in een partnerrelatie de ene partner vooral neemt (vrijheid, financieel, steunen op de ander etc) en de andere partner vooral geeft, ontstaat er een onbalans tussen geven en nemen. Vaak willen beiden diep van binnen en onbewust de balans herstellen, desnoods door weg te gaan.

Bron: websites wikipedia.nl, familieopstellingen.nl en anneliesteisman.nl

Wil je meer weten over relatietherapie?

* Verplicht